Spis treści
Co to jest Hamas?
Hamas to fundamentalistyczna organizacja sunnicka, znana również jako Harakat al-Mukawamma al-Islamijja, co w tłumaczeniu oznacza Muzułmański Ruch Oporu. Organizacja ta jest znana z działalności terrorystycznej i dąży do niepodległości Palestyny. Łączy w sobie różne aspekty polityczne oraz militarne, co czyni ją grupą o charakterze polityczno-militarnym. Jej więzi z Bractwem Muzułmańskim podkreślają fundamentalistyczne podejście do islamu oraz radykalne spojrzenie na kwestie polityczne.
W ramach swojej struktury posiada skrzydło militarne, znane jako Brygady Izz ad-Din al-Kassama, które angażuje się w zbrojne działania w obronie swoich celów. Hamas wzywa do dżihadu, a jego operacje często powodują kontrowersje i stają się przedmiotem międzynarodowych dyskusji.
Dlaczego Hamas jest klasyfikowany jako organizacja terrorystyczna?

Hamas jest postrzegany jako organizacja terrorystyczna przez wiele rządów na całym świecie, w tym:
- Departament Stanu USA,
- Kanadę,
- Japonię,
- Unię Europejską,
- Australię,
- Wielką Brytanię.
Taki osąd wynika przede wszystkim z działań tej grupy, które obejmują zarówno samobójcze ataki na cele wojskowe i cywilne w Izraelu, jak i liczne rakietowe ataki na terytorium tego kraju. Dążenie Hamasu do zniszczenia Izraela oraz jego ambicje związane ze stworzeniem państwa islamskiego wyraźnie odzwierciedlają ekstremistyczną ideologię, która go definiuje. Co więcej, organizacja ta wspiera inne grupy terrorystyczne o podobnych celach, co tylko wzmacnia jej status jako zagrożenia dla bezpieczeństwa regionalnego. Stosowane przez Hamas metody przemocy wobec cywilów czynią go bardziej podobnym do organizacji terrorystycznej aniżeli do ruchu politycznego.
Jakie są cele Hamasu?
Hamas ma ambicję utworzenia niepodległego Państwa Palestyńskiego, które obejmowałoby zarówno terytoria Izraela, jak i Wschodnią Jerozolimę. Organizacja stara się, aby szariat stanowił fundament systemu prawnego. Podkreśla również znaczenie prawa powrotu dla palestyńskich uchodźców, traktując to jako kluczowy element sprawiedliwości historycznej.
Jednocześnie Hamas zdecydowanie odrzuca izraelsko-palestyński proces pokojowy, uważając go za niewłaściwy i niewystarczający. W ramach swojej ideologii dżihadu dąży do ustanowienia państwa wyznaniowego, opartego na zasadach islamu, co w pełni odzwierciedla jego długoterminowy cel stworzenia Muzułmańskiej Palestyny.
Nastawienie na rozszerzenie wpływów na całą historyczną Palestynę stawia organizację w opozycji do jakichkolwiek prób pokojowego rozwiązania konfliktu z Izraelem, co tylko zaostrza napięcia w regionie.
Jakie dążenia Hamasu do utworzenia państwa palestyńskiego?
Hamas dąży do utworzenia niezależnego państwa palestyńskiego poprzez zbrojny opór wobec Izraela i jego okupacyjnej polityki. Organizacja ta korzysta z różnorodnych metod, w tym:
- przeprowadzając ataki samobójcze,
- ostrzelując terytorium rakietami Kassam.
Długa historia Palestyny, obejmująca wszystkie ziemie arabskie, ma istotny wpływ na ich strategię działania. Dla nich zbrojny dżihad jest postrzegany jako jedyna skuteczna droga do uzyskania wyzwolenia. Propozycje pokojowe, które pojawiają się na horyzoncie, są kategorycznie odrzucane przez Hamas jako nieadekwatne. W ich politycznych deklaracjach wyraźnie dominuje pragnienie niepodległości Palestyny, osadzone w kontekście państwa islamskiego, co podkreśla ich ideologię oraz aspiracje narodowej emancypacji. Kluczowym aspektem ich strategii jest zniszczenie syjonistycznego reżimu, co niewątpliwie wywołuje kontrowersje i zaostrza napięcia, zarówno w regionie, jak i na międzynarodowej scenie.
Jak Hamas rządzi w Strefie Gazy?
Hamas sprawuje kontrolę nad Strefą Gazy od 2007 roku, kiedy przejął władzę w wyniku zamachu stanu. Jego rządy opierają się na zasadach islamu, co prowadzi do islamizacji tego obszaru. Wybór Szariatu jako fundamentu prawa ogranicza obywatelskie wolności mieszkańców i skutkuje represjami wobec wszelkiej opozycji.
Panowanie Hamasu charakteryzuje się autorytaryzmem oraz wszechobecną kontrolą nad społeczeństwem, co wpływa na każdy aspekt życia lokalnej społeczności – od polityki po edukację. Dodatkowo blokada Strefy Gazy, wprowadzona przez Izrael i Egipt, jeszcze bardziej zaostrza sytuację.
Połączenie restrykcyjnych rządów z blokadą pogłębia kryzys humanitarny w regionie. Mieszkańcy zmagają się z brakiem dostępu do kluczowych zasobów, takich jak:
- woda,
- prąd,
- opieka zdrowotna.
W tej trudnej rzeczywistości Hamas stara się utrzymać władzę, stosując politykę represji oraz ściśle monitorując życie społeczne i polityczne obywateli. Skutkiem tego stare, jak i nowe pokolenia Strefy Gazy żyją w ciągłym napięciu, mając ograniczone możliwości wyrażania swoich poglądów.
Jaką działalność społeczną prowadzi Hamas?
Hamas aktywnie angażuje się w działalność społeczną, której celem jest wsparcie Palestyńczyków. Jego jednostka społeczna, znana jako „Wezwanie”, zarządza licznymi instytucjami, w tym:
- centrum medycznymi,
- szpitalami,
- szkołami,
- meczetami,
- klubami sportowymi.
Te placówki nie tylko spełniają podstawowe potrzeby lokalnej społeczności, ale również propagują wartości islamu oraz ideologię organizacji. Dzięki stacji telewizyjnej „Al-Aksa” oraz wydawnictwu „Filastin al-Muslimah”, Hamas staje się wpływowym werbownikiem opinii publicznej, kształtując postawy obywateli. Dodatkowo organizowane są wydarzenia sportowe i różne inicjatywy społeczne, które integrują mieszkańców, podkreślając znaczenie jedności narodowej. W obliczu trudności wynikających z blokady oraz kryzysu humanitarnego, działania społeczne Hamasu mają kluczowe znaczenie dla utrzymania kontroli nad społeczeństwem w tych trudnych czasach.
Kto stoi na czele militarnego skrzydła Hamasu?
Na czele militarnej gałęzi Hamasu, znanej jako Brygady Izz ad-Din al-Kassam, znajdują się regionalni przywódcy. W historii tej organizacji wyróżnili się znaczące postacie, takie jak:
- Ahmad Jasin,
- Abd al-Aziz ar-Rantisi,
- Chalid Maszal.
Obecnie kluczowe role pełnią Jahja Sinwar i Mohammed Deif, to oni odpowiadają za koordynację strategii militarnej oraz zarządzanie operacjami zbrojnymi. Oprócz nich, Rada Doradcza, składająca się z duchownych z Palestyny, ma istotny wpływ na rekrutację liderów oraz formowanie działań wojskowych. Ich decyzje są adaptowane do bieżącej sytuacji w regionie oraz odpowiadają na ruchy Izraela. Z tego powodu struktura dowództwa odgrywa kluczową rolę w funkcjonowaniu militarnej części tej organizacji.
Jakie metody działań stosuje Hamas?
Hamas wykorzystuje różnorodne strategie, aby realizować swoje ambicje. Wśród najważniejszych działań znajdują się:
- zbrojne ataki na Izrael,
- zamachy samobójcze,
- odpalenie rakiet.
Organizacja posługuje się także systemem podziemnych tuneli, co zyskuje jej przewagę w niespodziewanych atakach i maskowaniu aktywności. Dodatkowo, Hamas bardzo intensywnie angażuje się w propagandę, koncentrując się na rekrutacji nowych zwolenników oraz promocji swojej ideologii. Przy użyciu różnych kanałów medialnych, podsyca nienawiść do Izraela, a także umacnia swoją pozycję wśród społeczności palestyńskiej.
Co więcej, posiada aparaty bezpieczeństwa, które sprawują kontrolę nad mieszkańcami Strefy Gazy. Poprzez represje i nadzór wymuszają na obywatelach podporządkowanie się regułom narzucanym przez organizację. To złożone połączenie działań militarnych oraz kontroli społecznej pozwala Hamasowi na utrzymanie władzy w regionie, nawet w trudnych czasach.
W jaki sposób Hamas zaangażował się w konflikt z Izraelem?

Hamas zaangażował się w konflikt z Izraelem poprzez różnorodne działania zbrojne, w tym:
- ataki na obiekty wojskowe,
- ataki na obiekty cywilne,
- zamachy samobójcze,
- ostrzał rakietowy.
Te działania prowadzą do licznych ofiar. W ciągu lat uczestniczył w kluczowych wydarzeniach, takich jak Intifada, która w znaczący sposób wpłynęła na eskalację konfliktu palestyńsko-izraelskiego. Dodatkowo, Hamas brał udział w operacjach wojskowych, takich jak:
- Operacja Płynny Ołów w latach 2008-2009,
- Operacja Filar Obrony w 2012 roku,
- Operacja Ochronny Brzeg w 2014 roku.
Celem tych działań było powstrzymanie rakietowych ataków na Izrael. Ostatnie operacje, jak „Burza Al-Aksa” i „Żelazne Miecze”, jeszcze bardziej zaostrzyły napięcia w regionie i zostały potępione przez społeczność międzynarodową. Hamas nieprzerwanie stara się opierać izraelskiej polityce, co jest zgodne z jego dążeniami politycznymi i ideologicznymi. Jego taktyka walki wpisuje się w szerszą strategię zbrojnego oporu, stanowiąc odpowiedź na działania Izraela wobec Palestyńczyków. To z kolei prowadzi do trudnego do przerwania cyklu przemocy. Konflikt palestyńsko-izraelski, w który zaangażowany jest Hamas, to skomplikowany problem, wymagający trudnych rozwiązań.
Jak Hamas postrzega porozumienia z Oslo?
Hamas zdecydowanie odrzuca Porozumienia z Oslo, uważając je za zdradę palestyńskiego ruchu. Organizacja interpretuje je jako formę współpracy z Izraelem, co stoi w sprzeczności z jej podstawowymi ideami. Po podpisaniu tych porozumień w 1993 roku, Hamas zaczął intensyfikować swoje działania, w tym również przeprowadzać ataki terrorystyczne, w ramach reakcji na postrzeganą dyskusję na temat praw Palestyńczyków.
Hamas odrzuca uznanie istnienia państwa Izrael. Dla tej grupy akceptacja obecności Izraelczyków na terenach, które są uznawane za historyczną Palestynę, oznaczałaby rezygnację z prawa Palestyńczyków do tych ziem. Działania Hamasu wpisują się w antysyjonistyczną narrację, która dąży do zniszczenia Izraela i utworzenia islamskiego państwa palestyńskiego.
Z politycznego punktu widzenia, organizacja stosuje taktyki dezinformacyjne, aby przedstawić Porozumienia z Oslo jako zagrożenie dla dążeń do niepodległości. Współpraca z Organizacją Wyzwolenia Palestyny i popieranie działań pokojowych jest postrzegana jako zdrada. Takie podejście osłabia zaufanie do narodowego ruchu Palestyńczyków i sprzyja obecnym władzom w regionie.
Jakie były okoliczności przejęcia kontroli nad Strefą Gazy przez Hamas?
Hamas przejął rządy w Strefie Gazy w 2007 roku, po zamachu stanu, który był wynikiem wcześniejszych wyborów parlamentarnych wygranych przez tę organizację w 2006 roku. Konflikt z Al-Fatah, ówczesną dominującą siłą polityczną, zaowocował krwawymi starciami, które umożliwiły Hamasowi objęcie władzy. Po tym wydarzeniu organizacja zyskała możliwość prowadzenia działań terrorystycznych wobec Izraela na znacznie szerszą skalę.
To przejęcie miało miejsce w atmosferze napięć z Al-Fatah, którego przewodniczącym był Mahmud Abbas, prezydent Autonomii Palestyńskiej. Wygrana Hamasu w wyborach doprowadziła do wyraźnego podziału politycznego w Palestynie. Al-Fatah utrzymał kontrolę nad Zachodnim Brzegu, podczas gdy Hamas zyskał dominację w Strefie Gazy.
Niedługo po przejęciu władzy, Hamas wprowadził szereg reform instytucjonalnych i prawnych, które miały znaczący wpływ na codzienne życie mieszkańców tego regionu. Islamizacja i promowanie ideologii Hamasu jako fundamentu rządzenia przyczyniły się do ograniczenia praw obywatelskich oraz swobód osobistych.
Rywalizacja z Al-Fatah pomogła Hamasowi stać się zarówno potęgą militarną, jak i polityczną, a to z kolei miało daleko idące konsekwencje dla dynamiki konfliktu izraelsko-palestyńskiego oraz dla sytuacji humanitarnej w regionie.